RECORDATI POLSKA Sp. z.o.o - Poland
PL - EN
Łagodny rozrost gruczołu krokowego

Informacje dla PacjentaŁagodny rozrost gruczołu krokowego

Co to jest gruczoł krokowy?

Gruczoł krokowy, stercz (łac. prostata)  to nieparzysty narząd mięśniowo-gruczołowy będący częścią męskiego układu płciowego. Położony jest poniżej pęcherza moczowego w miednicy mniejszej, a przez jego miąższ przebiega część sterczowa cewki moczowej. Kształtem prostata przypomina kształt kasztana jadalnego (spłaszczony stożek). Z zewnątrz narząd otoczony jest  mocną torebką z mięśni gładkich, które kurczą się podczas ejakulacji.

Funkcją gruczołu krokowego jest  wytwarzanie wydzieliny, która upłynnia spermę i uodparnia ją na kwaśne pH środowiska pochwy.


Co to jest łagodny rozrost gruczołu krokowego (ang. Benign Prostatic Hyperplasia – BPH)?

Łagodny rozrost stercza (BPH) należy do najczęstszych chorób urologicznych mężczyzn i jest  związany z wiekiem. U prawie połowy mężczyzn po 60 roku życia mogą występować objawy kliniczne BPH, powodując znaczne obniżenie jakości życia, a powikłania, takie jak nawracające infekcje dróg moczowych, kamica pęcherza moczowego czy zakażenia nerek przyczyniają się do pogorszenie stanu zdrowia. Głównym i najczęściej występującym objawem, sugerującym  BPH jest utrudniony odpływ moczu z pęcherza moczowego.

Wg danych epidemiologicznych odsetek mężczyzn, u których obserwuje się zmiany w sterczu, wzrasta od ok. 10% po 45 roku życia aż do 90% w 80 r ż. Szacunki dotyczące populacji polskiej podają liczbę ponad 2,5 miliona pacjentów dotkniętych dolegliwościami związanymi z BPH.

Istotą schorzenia jest  zwężenie cewki moczowej na poziomie gruczołu krokowego, powodujące utrudniony przepływ moczu. Za utrudnienie to odpowiedzialność ponoszą dwa mechanizmy. Bezpośredni ucisk z zewnątrz powiększonego gruczołu krokowego na cewkę moczową (komponent mechaniczny) oraz skurcz mięśni gładkich w jego obrębie również powodujący  uciśnięcie cewki moczowej (komponent dynamiczny). Te dwa komponenty determinują obraz kliniczny BPH gdzie nasilenie objawów nie zależy bezpośrednio od wielkości gruczołu krokowego. Występowanie tzw. przeszkody podpęcherzowej prowadzi do powstania objawów ze strony dolnych dróg moczowych określanych jako LUTS (lower urinary tract symptoms), do których należą objawy podrażnieniowe (naglące parcie, częstomocz, nietrzymanie moczu) oraz przeszkodowe (niezdecydowany początek mikcji, słaby strumień moczu, wydłużony czas mikcji, kroplowanie, uczucie niecałkowitego opróżnienia pęcherza). Zaniedbane i nie leczone objawy choroby mogą doprowadzić do uszkodzenia pęcherza, a w skrajnych przypadkach również nerek. W następstwie mogą skutkować powstaniem kamicy, zatrzymaniem moczu wymagającym założenia cewnika, a nawet ciężką niewydolnością nerek.

Diagnoza i leczenie.

To często występujące w populacji schorzenie związane jest bezpośrednio z wiekiem mężczyzny. Wg danych epidemiologicznych odsetek mężczyzn, u których obserwuje się zmiany w sterczu, wzrasta od ok. 10% po 45 roku życia aż do 90% w 80 rż. Szacunki dotyczące populacji polskiej podają liczbę ponad 2,5 miliona pacjentów dotkniętych dolegliwościami związanych z ŁRS.

Jak można rozpoznać czy choruję na łagodny rozrost gruczołu krokowego?

Rozpoznania BPH dokonuje lekarz na podstawie szczegółowego wywiadu, ilościowej oceny dolegliwości, przedmiotowego badania przez odbyt (badanie per rectum), ogólnego badania moczu, oznaczenia stężenia PSA w surowicy krwi (swoisty antygen sterczowy) oraz innych badań zależnie od sytuacji i stanu pacjenta. Zakres działań terapeutycznych dotyczących chorych na BPH jest bardzo rozległy i obejmuje tzw. baczne wyczekiwanie, kiedy to pacjent podlega jedynie obserwacji, farmakoterapię i metody chirurgiczne. Do głównych celów leczenia farmakologicznego należy szybkie, skuteczne i długotrwałe zmniejszenie nasilenia LUTS, przeciwdziałanie powstawaniu przeszkody w odpływie moczu, zapobieganie wystąpieniu ostrego zatrzymania moczu oraz zmniejszenie ryzyka zastosowania leczenia chirurgicznego. Konieczność interwencji chirurgicznej pojawia się u pacjentów, u których leczenie farmakologiczne nie likwiduje objawów choroby.

Opracowano na podstawie:

  1. Rola farmakoterapii skojarzonej w leczeniu BPH i męskich LUTS. A. Borkowski, M. Sosnowski, Z. Wolski, R. Zdrojowy, M. Słojewski, P. Radziszewski, P. Chłosta, T. Drewa, T. Borkowski. Opinia ekspertów. Przegląd Urologiczny 2011/3,5 (67, 69).
  2. Łagodny rozrost stercza – zagadnienia wybrane, część I i II. Podstawy leczenia farmakologicznego. I. Ostrowski. Przegląd Urologiczny 2006/5,6 (39,40).